Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc chuyển đổi số toàn diện, từ chính phủ đến doanh nghiệp và người dân, với mục tiêu phát triển kinh tế số, làm chủ công nghệ lõi và trở thành trung tâm công nghệ mới nổi của khu vực.

Bứt phá từ chiến lược quốc gia

Năm 2025, Việt Nam xác định chủ đề chuyển đổi số là “Chuyển đổi số toàn dân, toàn diện, toàn trình để tăng tốc, bứt phá phát triển kinh tế số”, thể hiện rõ định hướng của Chính phủ về một tiến trình chuyển đổi mang tính bao trùm, trong đó người dân là trung tâm, doanh nghiệp là động lực và Nhà nước giữ vai trò kiến tạo.

Những năm gần đây, hàng loạt chính sách lớn được ban hành nhằm tạo nền tảng cho công cuộc này. 

  • Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030: Đặt mục tiêu top 50 toàn cầu về chính phủ điện tử và đổi mới sáng tạo. 
  • Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị: Khẳng định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên mới.


Tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung Ương 13 khóa XIII , Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhấn mạnh việc xác lập mô hình tăng trưởng mới, trong đó khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột trung tâm.

“Chuyển đổi số vì người dân” 

Tại Việt Nam, chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở một chiến lược công nghệ, mà đã trở thành một chính sách phát triển quốc gia với ba trụ cột chính: Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Điểm nhấn lớn nhất là yếu tố “toàn dân”, tức là mọi người dân đều được tham gia, thụ hưởng và đóng góp vào tiến trình số hóa.

Các nền tảng số phục vụ người dân đã và đang được ứng dụng mạnh mẽ mang lại hiệu quả và tác động xã hội sâu rộng. Với hơn 78 triệu người dùng và 2 tỷ tin nhắn được gửi đi mỗi ngày, Zalo đã trở thành kênh thông tin hiệu quả - từ cảnh báo thiên tai, xử lý vi phạm trật tự, an ninh an toàn cho tới cầu nối thông tin giữa chính quyền, địa phương và người dân, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ công và cải cách hành chính. 



Hệ sinh thái Mini App của Zalo hiện có trên 31 triệu người dùng thường xuyên mỗi tháng, hỗ trợ người dân ở 25/34 tỉnh thành (sau sáp nhập) trên cả nước. Trong đó, khoảng 16.500  tài khoản Zalo OA dành cho các cơ quan nhà nước và dịch vụ tiện ích công, góp phần tạo nên một xã hội số hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, Zalo cũng hỗ trợ tích cực công tác phòng chống thiên tai và cứu nạn của Bộ ngành địa phương thông qua tính năng Zalo SOS; hay Tư vấn pháp lý và quy định hành chính bằng Trí tuệ nhân tạo cho người dân thông qua công cụ Trợ lý Công dân số. 

Ở lĩnh vực y tế, ứng dụng này còn được các bệnh viện tuyến huyện lựa chọn sử dụng để bệnh nhân đăng ký lịch khám, chữa, giúp giải quyết tình trạng quá tải, chờ đợi kéo dài. Với lộ trình đến năm 2030, các giải pháp như Zalo Mini App, AI, IoT hay hệ thống Telehealth (khám chữa bệnh từ xa) hứa hẹn được nhân rộng, đưa ngành y tế tiến gần hơn đến mục tiêu hiện đại, tiện lợi và phục vụ tốt nhất cho người dân.

Thúc đẩy kinh tế số 

Theo “Chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, mục tiêu đề ra là đến năm 2025, kinh tế số đóng góp 20% GDP, và đến năm 2030 đạt mốc 30% GDP. 

Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc thúc đẩy thanh toán không tiền mặt được coi là động lực quan trọng. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, trong quý I/2025, người dân Việt Nam đã thực hiện 5,5 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt, trong đó 4,5 tỷ giao dịch trên kênh số với giá trị đạt 40 triệu tỷ đồng.

Các ứng dụng thanh toán di động đang tạo ra cuộc cách mạng trong thanh toán,  giúp những người dân chưa có điều kiện mở tài khoản ngân hàng tiếp cận với sự  tiện lợi của “không dùng tiền mặt” và tài chính vi mô. Đơn cử, Zalopay gần đây đã liên tục ra mắt 7  sản phẩm tài chính vi mô, từ cho vay tiêu dùng đến chứng khoán. Và cũng chính nhờ sự phổ biến của  mã QR đa năng Zalopay mà người dân giờ đây có thể thanh toán bằng chuyển khoản trên cả nước, thậm chí quét QR thanh toán quốc tế tại nhiều nước châu Á mà không cần phải đổi tiền hay mở thẻ tín dụng.



Quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp cũng đang bắt đầu tăng tốc. Trước đây, chỉ có các Tập đoàn lớn, hoặc doanh nghiệp ngân hàng - chứng khoán - tổ chức tín dụng chú trọng ứng dụng công nghệ vào hoạt động. Nhưng hiện tại nhiều doanh nghiệp ở đủ mọi ngành nghề, phân khúc  đã chủ động ứng dụng công nghệ và AI để nâng cao năng suất, tối ưu chi phí và tăng khả năng cạnh tranh. Những giải pháp Xử lý tài liệu thông minh (Intelligent Document Processing – IDP) của  GreenNode - đơn vị thành viên của VNG Group - đã giúp các  ngân hàng, tổ chức tài chính, bảo hiểm, logistics và bán lẻ tiết kiệm tới hàng chục tỷ đồng mỗi năm. 

Tự chủ công nghệ – nền tảng cho chuyển đổi số bền vững

Trên tinh thần “chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh”, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định đây là một trong sáu nhiệm vụ trọng tâm quốc gia, trong đó dữ liệu được coi là tài nguyên mới, kinh tế số trở thành động cơ, năng lượng tái tạo và kinh tế tuần hoàn trở thành chân kiềng bền vững cho tăng trưởng quốc gia. 

Theo đó, Việt Nam không chỉ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mà còn đặt mục tiêu tự chủ công nghệ lõi, từng bước làm chủ hạ tầng số quốc gia. 

Ở lĩnh vực dữ liệu, Chính phủ đã thành lập Quỹ Phát triển Dữ liệu Quốc gia (6/2025) để thúc đẩy khai thác dữ liệu, hỗ trợ các công nghệ AI, Big Data, IoT và Blockchain. Bên cạnh việc ban hành Chiến lược Dữ liệu Quốc gia đến năm 2030, Chính phủ cũng đẩy nhanh triển khai Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, hướng tới xây dựng một hạ tầng dữ liệu tập trung, đồng bộ và an toàn, phục vụ hiệu quả quá trình chuyển đổi số quốc gia - giúp đơn giản hóa hơn 2.000 thủ tục hành chính, tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Ở lĩnh vực AI và điện toán đám mây, nhiều doanh nghiệp Việt như VNG đã phát triển các giải pháp trí tuệ nhân tạo, hạ tầng đám mây, cung cấp dịch vụ không chỉ trong nước mà còn vươn ra khu vực. Tháng 5/2024, VNG Cloud triển khai hạ tầng điện toán đám mây liên vùng (multi - region) chuẩn quốc tế đầu tiên tại Việt Nam. GreenNode, đối tác đám mây của NVIDIA, đã khai trương và thương mại hóa hạ tầng AI Cloud quy mô lớn đầu tiên của Đông Nam Á tại Bangkok vào tháng 5/2024, chỉ sau chưa đầy 6 tháng triển khai dự án. 

Bên cạnh đó, việc phát triển các giải pháp AI “Made in Vietnam” giúp nâng cao chủ quyền công nghệ, tăng khả năng tuân thủ quy định nội địa về dữ liệu, đồng thời tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế dài hạn dựa trên tri thức và đổi mới sáng tạo. Việt Nam đã trở thành một trong số ít quốc gia Đông Nam Á đầu tiên sở hữu LLM riêng sau khi mô hình LLM do Zalo AI phát triển từ đầu đạt năng lực gấp 1.5 lần GPT3.5 của Open AI. 



Một hướng tiếp cận khác với Ngôn ngữ lớn LLM là tinh chỉnh các LLM nguồn mở cũng đang được một số đơn vị thử nghiệm và gặt hái thành công khả quan. Hướng đi này vừa tối ưu chi phí, vừa tăng cường khả năng kiểm soát hệ thống. GreenNode đã gây chú ý khi công bố mô hình suy luận LLM tiếng Việt – GreenMind, mô hình “Made in Vietnam” đầu tiên được tích hợp trên nền tảng toàn cầu NVIDIA NIM của NVIDIA. 



Để có mặt trên NIM, những LLM như GreenMind đã phải vượt qua quy trình thẩm định khắt khe: từ báo cáo chi tiết kiến trúc, dữ liệu, phương pháp huấn luyện – tinh chỉnh, cho đến thử nghiệm hiệu suất quốc tế và vòng đánh giá độc lập của hãng chip khổng lồ NVIDIA.

Theo các chuyên gia, tự chủ công nghệ không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là an ninh quốc gia, đảm bảo Việt Nam chủ động trong kỷ nguyên dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo.

Có thể nói, Chuyển đổi số ở Việt Nam đang đi từ tầm nhìn đến hành động, từ chính phủ đến doanh nghiệp và từng người dân. Đây không đơn thuần là việc số hóa dịch vụ, mà là quá trình đổi mới toàn diện mô hình tăng trưởng, phương thức quản trị và năng lực cạnh tranh quốc gia.